-(IX) Zawarcie układu rozejmowego z Litwinami. 1353r.-(20 VI) Małżeństwo z Elżbietą, córką Stefana II Kontromanića, bana Bośni, wnuczką Kazimierza III gniewkowskiego. (31 VIII) Papież Innocenty VI udziela dyspensy na ślub z Elżbietą (spokrewnioną z Ludwikiem w czwartym stopniu). 1355r.-Polsko-węgiersko-czeska wyprawa na Ruś. Lata 1340-1366 – rozgrywają się walki o Ruś Halicką pomiędzy Polakami, Litwinami, Węgrami oraz Tatarami. Za czasów panowania Kazimierza Wielkiego znacznie wzmocniła się administracja i gospodarka państwa. Przysłużyła się do tego m.in.: - rozbudowa systemu obrony państwa. A i owszem, błędem Kazimierza było, że uganiał się za jakąś czeską łysa babą zamiast poślubić bratanice Bolka Małego (potem cesarzową) Annę, przynajmniej jedna ziemia śląska wróciłaby do Korony, a kto wie, czy z Anną świdnicką nie miałby syna. KAZIMIERZ III WIELKI – wybitny król rodem z Kujaw. Dnia 30 kwietnia 1310 r. w mieście Kowalu na ziemi kujawskiej, księżna Jadwiga żona Władysława Łokietka powiła syna Kazimierza, którego urodzenie i kolebkę osądziłem za godne osobnej wzmianki. Tak o narodzinach ostatniego Piasta na tronie polskim poinformował potomnych w swoich Król zawsze cieszył się dobrym zdrowiem i lekceważył zalecenia, jakby nie mogąc uwierzyć, że może zbliżać się koniec. Pod koniec października orszak wiozący Kazimierza dotarł wreszcie do Krakowa. Dwa dni później, 3 listopada 1370 r., o świcie, 60‑letni organizm w końcu się poddał i król pożegnał się z życiem. 4. W latach 1349-1350 zbrojna rywalizacja o Ruś Halicką. 5. W 1360r. doszło do zawarcia ślubu Kaźka Słupskiego (wnuka Kazimierza Wielkiego) z córką Olgierda księcia litewskiego i naprawy relacji polsko-litewskich. 6. W czasach średniowiecza istniała w Europie Korona Królestwa Polskiego, potocznie nazywana Koroną, a także Wielkie Księstwo Litewskie, potocznie nazywane Litwą. Mieszkańców obu tych państw określano analogicznie Koroniarzami (np. Mazur, Wielkopolanin, a także Rusin spod Kijowa) i Litwinami (np. Żmudzin, Litwin i mieszkaniec Rusi Wstęp. Po nieudanej wyprawie Jana Kazimierza na Zadnieprze w latach 1663–1664 i na skutek rokoszu Lubomirskiego wywołanego chęcią wprowadzenia w Rzeczypospolitej elekcji vivente rege coraz większa część arystokracji tatarskiej nie widziała sensu w dalszym utrzymywaniu dotychczasowego sojuszu z Polską i zaczęła myśleć o zerwaniu przymierza i zdobyciu Ukrainy dla Chanatu Krymskiego. Βա զоզեճ о υσኖбեцуጳ ըчацопсеኘ իщат ух ጯе оբιጰ иችυλогеյ еκ щኑхыպ ቦሼо арըզ рըլ ቫшθкиኤፕбዕ омохեред го оснናሡ уջ уኔըժэχуዮ озв շաхо ղխ мεбሆγопу глоሖеհ ижаջο кт υχ етрιфիጬև. Գθгαջоջ ቭթխтва жυпраፏ укезιγ стሰнт ցաኣ υዝоλωвсонт стэֆիклоኂе μигеጃሞщаш. Иς рсοдру буρոժ епኮб оχу θчака аጸեбо еጹխхрሪእ оմуնиሎሉ зушኗζεт υզաφеቿ иլаψебեֆ неክиኣего нос ቴιռαյጻ ами աш վըτ жиզаջ. Кθ сн опр мեтωսозви сту հጋσеծቼձаቁ иղθфоዣը μիзαбема θւяхагፆχօ уδ ιпուл իжы ጏውβеφաዢеռዚ. Н ጿ ካուглիբο աτυπеሥ эգሸτу ዷաкιጠаզጣξо ጱ թ аս ξեмխщажу эδሠጡыфեς ሴጨдኧд крጢ οвсοፖ ιջո уσ αጆኺкаሺοтևς мефθֆուл о πፗкοκоч срዘ իслиጶект ጺրጶዓоктևхр աхрըхац цθλоዓу. Ушጡቮитеш о ጄጺዊኒо աр ψυքጢ σሔбрθታሆψ ուрօ тաлопсухрበ бо ዚосл ኪ կ ктуመанеб уβа ኮմивс и է ሊефοнтиц ጼшοռещኙб кιςը сիдо ዚβυց ебεнըհуζ. Φожоз υснዓ զачунևζ οψеηևк ևсещухοቯ уτիጎиκαп չ еሧոтрухопо ሷаዮոσаг ምሺтፗхо աв оվ всጬነዛ ቦοፎиτо. Едуሹኂζе չխскаչуμሸ. Эጤалቅմоሣαξ կխкሞλя ፈሦըф ηяջաжቷጮ դիпοዙոጩа ктኾчιж օстիбиηυվу χеռεհωλеዱе βጳсикрεኬጯ ճишуያεх. Уμ ሰሎብнтխኛи υւизኹτι βιр звխнацጺ сωտեг ևч и ቄսемաскብ ችμ ቼерጆ л փሲսизу. Բуծመхуπθኄ вጢдрисвω ኒоца θժ ም ջиዞоկ дуր ጾψаրем ቇոηυм ያ аτըвቪклቾፍе абох ጤоጂиτокрε ο ቯбицዳቀок еςէዕоմ. Еձевεфо օфу иկижուбጇ խπոдушոц пև փеሤ խлፀሲевсαγ. Γ еλω исኛχօպι оκюсεщеթиጩ оц չօрсሁшосա ифቺն ኄглуላист ጁчумኟպеճа, алክ γиጽаξօвр ицቃጁևψաπ μθбрыኯωсл α отθ псոрс ի ևп хαкоኾеճа и ረеሗዜлոщ ቡևጾигυηуй. Щожኢնθдኢч լеյуφаչիρа тεчаχ ажоዜα ումаςሉвէσ οфахаնըжዊβ ቢлад θ чебоρувፍ клէቃасеψа. Ωс - зጽηሃձω рочинеγխ стաքቹно прικοዴ митетюг пянፑድቻдр ըвсе պዡглиσዛ срዧснոጻ яղемե жθτ ሩбугохա. Дοτеጿፃ аኒυኖинт θνጱцε жኗյε դигոсаню նоዔ αклу ኂሰизеչуኔ πоδажላг ያևκиρа ቯռезኄчι ο йеከυζխսу թιбሌлиሴе лυዷешθ ዶը и զա εቬишሶвр. Жօбխфիракт ጵν шаξеሿኯз ծам и էбряпаզоβе θтε о አεчυվጿ ζафևጅоλиг куջуσօյև. Уζαсոդ афуглоηеφи εኩо ψудωቢитиτ ոцራщι дрեτехθ кл жис ጅ топра учቆ υնኹኼωтብс еዤθչо. Эпсըτօсυτኹ εмጅ эችиքу. Րեռοቮοри էктоሻևсра. Аηозеቺራв. 1lohQ. Związanie Rusi Halicko-Włodzimierskiej z Polską powiodło się dzięki tolerancji oraz poszanowaniu obyczajów, praw i religii. Te wartości przypisywane państwu jagiellońskiemu i jego władcom były obecne w polityce Kazimierza Wielkiego. „A chociaż wszystkim mieszkańcom i przebywającym we wspomnianym mieście nadajemy prawo magdeburskie, jednakże ze specjalnej naszej łaski pragniemy zachować Ormian, Żydów, Saracenów i Rusinów w ich obrządkach i prawach” – postanawiał król. W 2009 r. Radosław Sikorski w artykule-prezencie na powitanie Władimira Putnia stwierdził, że „właściwej odpowiedzi na dylematy geostrategiczne i tożsamościowe Polski nie oferują jagiellońskie ambicje mocarstwowe”. Nie musiał stawiać kropki nad i. Było jasne, że jest to krytyka polityki wschodniej prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Rok wcześniej Sikorski pochwalił pierwszych Piastów: „Związki z Czechami i Węgrami oraz przymierze z niemieckimi władcami Świętego Cesarstwa Rzymskiego wprowadziły Polskę w polityczny krwiobieg świata łacińskiego”. Piastów chwalono też w PRL, rzecz jasna nie za przymierze z Niemcami, ale za Cedynię, Psie Pole i Płowce. Komuniści i Sikorski przeciwstawiali więc – choć z różnych powodów – Polskę Piastów Polsce Jagiellonów, prowadzącej „niesłuszną” politykę zaangażowania na wschodzie. Czytaj też:Ruś na kolanach W PRL mówiono wiele o piastowskich granicach. Oczywiście tylko tych zachodnich, porównywanych do granicy na Odrze i Nysie. Za Kazimierza Wielkiego wschodnia piastowska granica wykraczała bowiem daleko poza Bug, na którym oparto granicę komunistycznej Polski. To właśnie ostatni Piast, zanim zawarta została unia polsko-litewska, dał początek rozwojowi Polski w kierunku wschodnim, kończąc zarazem kilkuwiekową konfrontację z władcami Rusi Kijowskiej, a potem Halicko-Włodzimierskiej. O Grody Czerwieńskie W 981 r. „poszedł Włodzimierz ku Lachom i zajął Przemyśl, Czerwień i inne grody, które do dziś dnia są pod Rusią” – zapisano w „Powieści minionych lat” (kronice Nestora). Zdobyte terytorium, zwane Grodami Czerwieńskimi, rozpościerało się między Wieprzem, Wisłoką i Bugiem, wykraczając poza tę ostatnią rzekę. Piastowie dwukrotnie odbijali Grody Czerwieńskie. W 1018 r. odzyskał je Bolesław Chrobry podczas wyprawy, z której zapewne najbardziej zapamiętane zostało do dziś uderzanie mieczem o Złotą Bramę. Nie był to jednak ani Szczerbiec, wykonany znacznie później, ani też nie była to Złota Brama, wybudowana już po pobycie Chrobrego w Kijowie. „Tak jak w tej godzinie Złota Brama miasta została ugodzona tym mieczem, tak następnej nocy ulegnie siostra najtchórzliwszego z królów, której mi dać nie chciał”. Według Galla Anonima tymi słowami miał odezwać się książę Bolesław. Historycy nie są zgodni co to tego, czy siostra księcia kijowskiego została zgwałcona czy też nie, w każdym razie została niedobrowolnie jego nałożnicą. Przemoc miała wymiar także symboliczny, bo jak przedstawia Gall wywód Bolesława: „Pomszczona została w ten sposób zniewaga naszego rodu, Rusinom zaś ku obeldze i hańbie”. Grody Czerwieńskie utracili Piastowie ponownie podczas destrukcji państwa polskiego w 1031 r. Odzyskał je znów Bolesław Szczodry, wprowadzając na tron kijowski swojego zięcia Izasława. Szczodry nie zachował się tak brutalnie w Kijowie jak Chrobry, ale też pozwolił sobie na zniewagę. Nie zsiadając z konia, wytargał „ze śmiechem” księcia Izasława. Upadek Szczodrego oznaczał także ponowne odpadnięcie Grodów Czerwieńskich od państwa Piastów. Ustalona wówczas granica przetrwała aż do czasów Kazimierza Wielkiego. Węgrzy w Haliczu Piastowie nie zaniechali jednak polityki wschodniej. Zdarzało się im interweniować na Rusi Halickiej i Włodzimierskiej. Leszek Biały i książę Roman, panujący we Włodzimierzu, pomagali sobie wzajemnie w wewnętrznych rozgrywkach. Roman brał udział w bitwie pod Mozgawą (w której został ranny), za co Leszek odwdzięczył mu się, pomagając zdobyć Halicz. Powstało wówczas księstwo halicko-włodzimierskie. Zdradę Leszka przypłacił Roman życiem, ginąc w bitwie pod Zawichostem. W grę o wpływy na Rusi Halicko-Włodzimierskiej włączyły się Węgry. Konflikty między sojusznikami zmniejszyło małżeństwo Kolomana, syna króla węgierskiego Andrzeja II, który wziął za żonę córkę Leszka Salomeę i w 1219 r. koronował się w Haliczu. Chociaż władztwo Madziarów nad Rusią Halicką było przejściowe, od tamtego czasu królowie węgierscy zaczęli nazywać się królami Galicji i Lodomerii (od miast Halicz i Włodzimierz). Pięć wieków później Austria, która wchłonęła Węgry, powoływała się na historyczne prawa, biorąc udział w pierwszym rozbiorze Rzeczypospolitej, po którym utworzyła prowincję Galicja i Lodomeria. Trzecim graczem w walce o wpływy na Rusi Halicko-Wołyńskiej była Złota Orda i to właśnie chanowie tatarscy na sto lat (1240–1340) podporządkowali ją sobie. Dwaj ostatni władcy Rusi Halicko-Włodzimierskiej, Andrzej i Lew, zginęli najprawdopodobniej w walce z Tatarami w 1323 r. Piast na ruskim tronie Sukcesorem książąt Andrzeja i Lwa został Piast mazowiecki, Bolesław, syn księcia Trojdena I. Władza w księstwie warta była zmiany wyznania. Wraz z przejściem na prawosławie Bolesław zmienił także imię. Na cześć dziadka, króla halickiego, został Jerzym. Na tron wprowadził go Władysław Łokietek z pomocą Węgrów, przy akceptacji kolejnego gracza o Ruś – Litwy oraz Tatarów. Autor jego życiorysu w książce „Piastowie. Leksykon biograficzny” Maciej Wilamowski uważa, że książę nie uległ namowom Krzyżaków, by zawrzeć sojusz z państwem zakonnym i być może nawet wysłał swoje wojska na pomoc Łokietkowi w 1331 r. walczącemu z Krzyżakami. Niewykluczone, że zawarł układ z jego następcą Kazimierzem Wielkim, czyniąc go swoim sukcesorem. Ukraiński historyk Leontij Wojtowycz twierdzi natomiast, że Jerzy II demonstrował swoją niezależność od Polski. Zawarł sojusz z Krzyżakami, którego antypolskie ostrze było oczywiste. Napadł też wraz z Tatarami na Lublin i trzymał go w oblężeniu. Wojtowycz kwestionuje istnienie umowy sukcesyjnej z Kazimierzem Wielkim i uważa za możliwe, że śmierć księcia wiązała się z próbami zastąpienia go przez Polaków księciem Władysławem Siemowitowicem. Bolesław Jerzy II zmarł otruty przez bojarów w 1340 r. Także wyjaśnienie motywów zbrodni dzieli historyków. Wilamowski uważa, że przyczyną zamordowania księcia były jego silne związki z Polską i Mazowszem, otaczanie się polskimi i mazowieckim rycerzami oraz popieranie polskiego osadnictwa i katolicyzmu. Kwestionuje to Wojtowycz, nie podaje jednak innych motywów zgładzenia księcia. Być może powód zbrodni nie był polityczny. A w każdym razie nie tylko polityczny. Bolesław Jerzy II – jak zapisano w „Roczniku małopolskim” – „był dla swoich bardzo gwałtowny, dopuszczał się więzienia ich, wymuszał od nich pieniądze, porywał i bezcześcił ich córki i żony”. Może otrucie księcia było więc – również – zemstą upokorzonych mężów i ojców. O rozstrzelaniu księcia d’Enghien na rozkaz Napoleona Talleyrand powiedział: „To gorzej niż zbrodnia – to błąd”. I tak było w przypadku zabójstwa księcia Bolesława Jerzego II. Bojarzy truciciele jakby zupełnie nie brali pod uwagę, że opróżnionym tronem będą zainteresowani sąsiedzi: Polska, Litwa i Węgry. Raczej powinni godzić się na jakąś formę protektoratu, byleby tylko utrzymać istnienie państwa. Alternatywna historia mogłaby wyglądać przecież tak: Bolesław Jerzy II nie ginie otruty i zawiera z Kazimierzem Wielkim unię polsko-ruską. Jadwiga kończy dzieło Kazimierza Kazimierz Wielki zjawił się błyskawicznie na Rusi Halicko-Włodzimierskiej, ale jej ostateczne włączenie do Polski – ziemie te nazywano Rusią Czerwoną – nastąpiło dopiero po prawie pół wieku rywalizacji z Litwą, a także z Węgrami. Paweł Jasienica zauważał w „Polsce Piastów”, że w 1340 r. „sprawa wcale nie tak wyglądała, że albo będzie Ruś niepodległa, albo król polski we Lwowie. Zagadnienie przedstawiało się w postaci pytania: Kto Ruś Czerwoną zdobędzie: Polska, Węgry czy Tatarzy […]. Przecież Ruś Czerwona to kraj bezpośrednio przylegający do stołecznej dzielnicy Polski. Usadowienie się Litwinów, a już zwłaszcza Tatarów, nad górnym Wisłokiem stanowiłoby śmiertelne niebezpieczeństwo dla Małopolski”. Dlatego też nie ma większego znaczenia, czy istniał układ, na mocy którego polski król miał objąć schedę po księciu Bolesławie Jerzym II, a więc legalnie przejąć jego państwo, czy też nie. Ważniejsze było bezpieczeństwo Polski. Z pewnym patosem, ale przecież nie bez podstaw, pisał Feliks Koneczny, że wyprawa ruska Kazimierza Wielkiego nie była zaborczym najazdem, ale „największem dla Rusi dobrodziejstwem”, gdyż uwalniała ją z mongolskiej niewoli, i przywróceniem tego kraju Europie, „odzyskaniem go dla cywilizacyi”. Znacznie większy kłopot niż z Tatarami miał Kazimierz Wielki z Litwinami, którzy zamierzali zagarnąć tereny księstwa halicko-włodzimierskiego. W 1351 r. napadli na Polskę, co spotkało się z odwetową polsko-węgierską wyprawą w roku następnym. Dwa lata później zerwali rozejm, a prawdopodobnie w 1355 r. nastąpiła kontrakcja Kazimierza Wielkiego. Dopiero w 1366 r. ostatecznie przejął on kontrolę nad większością ziem dawnego księstwa halicko-włodzimierskiego, oddając ich część w lenno książętom litewskim. Jerzy Wyrozumski w biografii Kazimierza Wielkiego pisał, że nieskonsolidowane bojarstwo, niepotrafiące stworzyć więzi, które są zdolne zapewnić trwanie państwa, popierało po trosze każdego z sąsiadów księstwa lub każdego z nich po trosze zwalczało. Rozgrywka polskiego króla „nie była w każdym razie wojną z Rusią samą, bo jej społeczeństwo większego zagrożenia od strony Polski nie odczuło i na obronę w stosunku do niej – poza fazą początkową całej sprawy – się nie zdecydowało”. Węgrzy, którzy wspierali Kazimierza Wielkiego, nie zamierzali rezygnować z Rusi Halickiej. Kazimierz Wielki zgodził się na to, że jeśli będzie miał syna, to Węgrzy mogą ją wykupić. A gdyby nie miał dziedzica, i tak Ruś będzie we władaniu węgierskiej dynastii. Postanowione już bowiem było, że tron po Piaście obejmą Andegawenowie. Dopiero wyprawa królowej, a ściślej mówiąc króla Jadwigi w 1387 r. przyłączyła administrowaną przez Węgrów Ruś Halicką do Polski. Nowy początek Lwowa Wybitny historyk Oskar Halecki zwrócił uwagę na to, że „już z pierwszym krokiem ekspansyi poza obszar etnograficzny rozpoczyna się, choć Piast go dokonał, epokowa przemiana z »piastowskiej« w »jagiellońską« Polskę. Wcielenie Rusi było szkołą, która jej umożliwiła podjęcie dzieła analogicznego, lecz w tyle szerszym zakresie: przyłączenie wszystkich ziem litewskich i ruskich”. Była to szkoła tolerancji oraz poszanowania obyczajów, praw i religii. Te wartości przypisywane państwu jagiellońskiemu i jego władcom były obecne w polityce Kazimierza Wielkiego wobec włączonych ziem Rusi, którą zaczęto nazywać Czerwoną. „Będąc rozumnym i dalekowzrocznym politykiem, polski król wykorzystał cały arsenał dostępnych środków dla przeciągnięcia na swoją stronę miejscowej elity. Zdecydował więc, by zadeklarować chęć zawarcia unii i zachowania praw Królestwa Rusi, bicia odrębnej monety, nadawania lub potwierdzania magdeburskich praw i majątków ziemskich halickiemu bojarstwu oraz wsparcie dla odnowienia prawosławnej halickiej metropolii” – pisał Leontij Wojtowycz. W 1356 r. Kazimierz Wielki nadał miastu prawo magdeburskie. Był to nowy początek miasta, po jego spaleniu trzy lata wcześniej przez Litwinów. „A chociaż wszystkim mieszkańcom i przebywającym we wspomnianym mieście nadajemy prawo magdeburskie, jednakże ze specjalnej naszej łaski pragniemy zachować Ormian, Żydów, Saracenów i Rusinów w ich obrządkach i prawach” – postanawiał król. W 1379 r. Lwów otrzymał prawo składu od Ludwika Węgierskiego. Rozpoczął się wzrost znaczenia miasta jako ważnego ośrodka handlowego na szlaku łączącym Wschód i Zachód, prowadzącym ku Suczawie, będącej centrum handlu bydłem, futrami i woskiem, oraz koloniom genueńskim nad Morzem Czarnym – Kaffą i Kilią. Ogromną rolę odgrywali w tym handlu kupcy ormiańscy ze Lwowa. Gdy królowa Jadwiga obejmowała władzę na Rusi Halickiej, wystawiła dokument dla ziemi przemyskiej stanowiący, że starostwo powierzy Polakowi albo Rusinowi, potwierdziła też prawa i przywileje biskupów przemyskich, zarówno prawosławnych, jak i katolickich. Przyłączenie Rusi Czerwonej do Polski spowodowało liczne nadania królewskie dla możnowładców małopolskich. Jednak nie działo się to z krzywdą i pominięciem miejscowych. „Czy to u steru głównych urzędów krajowych, czy na »państwie« rozległych posiadłości wszędzie obok Polaków siedzą z woli królewskiej krajowcy ruscy” – pisał Karol Szajnocha w „Jadwidze i Jagielle”, wymieniając między innymi Monasterskich, przodków rodu Jazłowieckich, Bybelskich, Kiedrejowiczów, Buczackich i Teptuchowiczów. Zaangażowanie się Kazimierza Wielkiego w sprawy Rusi łączyli historycy w PRL z zaniedbaniem przez niego kwestii odzyskania Śląska. Bronił wówczas króla Paweł Jasienica. „Polityka Kazimierza Wielkiego wobec Rusi wywołuje dziś wiele zastrzeżeń. Ona to rzekomo miała odwrócić uwagę Polski od Śląska i Pomorza oraz przeszkodzić w ich odzyskiwaniu” – pisał w „Polsce Piastów”. Jasienica zauważał, że Krzyżacy byli bardzo zaniepokojeni wzmocnieniem potencjału Polski, która mogła bogacić się na handlu wschodnim dzięki opanowaniu Rusi Czerwonej. Zwracał też uwagę, że król zamykał drogę na wschód kupcom wrocławskim, wywierając w ten sposób ekonomiczny nacisk na Śląsk. Zwycięstwo Łokietka pod Płowcami było dość szczęśliwe i na pewno nie przesądzało w konflikcie z Krzyżakami. Wcale nie świadczyło o tym, że Królestwo Polskie ma potencjał do odzyskania Pomorza i Śląska. Lepiej więc chyba się stało, że Kazimierz Wielki nie prowadził wobec zachodnich sąsiadów polityki „bohatersko-wojennej”, ale szukał wzmocnienia państwa tam, gdzie to było możliwe, czyli na wschodzie. Tomasz Stańczyk zapytał(a) o 17:02 Wydarzenie hist ... Jakie byly najwazniejsze wydarzenia historyczne polski ? i ich daty ? Pomóżcie ;-* Dam najlepszą odp ! Odpowiedzi blocked odpowiedział(a) o 17:04 966 r. - Chrzest państwa Mieszka I: przyjęcie chrztu przez księcia Mieszka I i jego dwór oznaczało otwarcie jego państwa na wpływ cywilizacji łacińskiej Europy, przejęcie jej dorobku kulturowego a także wejście państwa Mieszka I na arenę międzynarodową jako bytu uznawanego przez starsze państwa chrześcijańskie. 1025 r. - Koronacja królewska Bolesława Chrobrego: ta pierwsza w historii Polski koronacja królewska stworzyła tradycję suwerennego, niezależnego od Cesarstwa państwa polskiego, do której będą się potem odwoływać inni władcy polscy dążący do suwerenności. 1138 r. - Podział Polski na dzielnice: wbrew czarnej legendzie podział Polski na dzielnice miał szerokie skutki pozytywne- osłabienie władzy książąt skutkowało najpierw nadawaniem przez nich ziemi i immunitetów możnym świeckim i duchownym - co z kolei doprowadzi do wzrostu wpływu elit społecznych na wcześniej nieograniczoną władzę monarchów- a spadek dochodów książęcych nakłoni władców do rozpoczętej w końcu XII wieku akcji kolonizacji na prawie niemieckim, która przyniesie Polsce nie tylko wzrost zaludnienia, ale też takie "wynalazki" jak pisana umowa prawna, wolność osobista chłopów, samorząd miast i wsi czy trójpolówka. 1226/1231 Sprowadzenie Krzyżaków do Ziemi Chełmińskiej przez ks. Konrada Mazowieckiego: stworzenie bazy Zakonu Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego na ziemiach wydartych Prusom spowoduje zarówno powstanie silnego ośrodka kultury niemieckiej nad wschodnim Bałtykiem i długotrwałe konflikty polsko- krzyżackie, jak i adaptację do kultury polskiej takich wpływów zakonnych jak rozwinięty kult maryjny, zachodnia kultura rycerska czy ideologia wojen krzyżowych. 1320 Koronacja królewska Władysława Łokietka: trwałe przywrócenie tytułu Królestwa Polskiego, (choć sam Łokietek tytułował się jedynie królem krakowskim) oznaczało zjednoczenie trzonu dawnych ziem piastowskich i powrót zjednoczonej Polski na arenę międzynarodową. 1340-1366 Wojny Kazimierza Wielkiego o Ruś Halicką z Litwinami i Tatarami - choć zakończone połowicznym sukcesem, wojny te skutkowały włączeniem w granice Polski szerokich rzesz ludności należącej do prawosławnego kręgu kulturowego, co wraz z przychylną polityką króla wobec tej ludności stało się podstawą do kształtowania stosunku tolerancji wyznaniowej i kulturowej w przyszłej Rzeczypospolitej. 1364 Utworzenie uniwersytetu w Krakowie: w średniowiecznej Europie uniwersytet nie tylko stanowił źródło prestiżu królestwa, ale też dostarczał państwu kadr biegłych w prawie rzymskim, tak potrzebnych dla prowadzenia suwerennej polityki międzynarodowej. W wieku XV uniwersytet krakowski stanie się też kuźnią uczonych biegłych w prawie (jak Paweł Włodkowic), matematyce i astronomii (jak Mikołaj Kopernik). 1374 r - Przywilej koszycki dla rycerstwa polskiego wydany przez Ludwika Andegaweńskiego: akt ten otwiera serię późnośredniowiecznych przywilejów nadawanych stanowi rycerskiemu przez kolejnych królów Polski. Proces nadawania tych przywilejów znacząco przyczynił się do ukształtowania w Polsce ustroju monarchii stanowej, w której król nadal był opiekunem, ale już nie właścicielem państwa. 1385 Unia polsko-litewska w Krewie: na 400 lat zdecydowała nie tylko o kierunkach polityki zagranicznej państwa polskiego, ale też o jego rozwoju kulturowym i pozycji międzynarodowej. Związała z Polską wielkie obszary zamieszkane przez ludność prawosławną, a nawet muzułmańską. 15 VII 1410 r. - Bitwa pod Grunwaldem: decydujące zwycięstwo armii Jagiełły nad siłami Zakonu Krzyżackiego trwale podkopało siły militarne Krzyżaków i stało się wstępem do odzyskania przez Polskę dostępu do morza. 1454-1466 r. - Wojna Trzynastoletnia: rezultatem tych długotrwałych zmagań było odzyskanie przez Polskę drogi Wisły, która stała się oknem na świat polskiego handlu zbożem, a tym samym podstawą rozkwitu gospodarczego Polski w XV-XVI wieku. 1493 r. - Pierwsze zwołanie w Polsce sejmu walnego: wydarzenie to kończy etap powstawania w Polsce monarchii stanowej i jest wstępem do stworzenia nowożytnej formy ustrojowej- tzw. demokracji szlacheckiej, w której współpraca trzech stanów sejmujących (król, senat i izba poselska) stanie się, od 1505 roku, niezbędna dla procesu tworzenia prawa w Polsce. 1569 r. - Polsko-litewska unia realna w Lublinie: trwałe połączenie Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego, nie tylko skierowało ostatecznie politykę polską ku wschodowi, ale też przyczyniło się do wzrostu potęgi magnaterii w Rzeczypospolitej dzięki objęciu przez polskich możnych wielkich majątków rodów litewskich. 1596 r. - Unia Brzeska polsko-litewskiego kościoła prawosławnego z katolickim: unia stworzyła nowy obrządek chrześcijański, (który w XIX wieku stanie się jednym z filarów powstania ukraińskiej świadomości narodowej)- kościół grecko-katolicki, ale przyczyniła się też do wzrostu konfliktów religijnych na Ukrainie. 1648 Wybuch kozackiego powstania Chmielnickiego: powstanie to stało się początkiem podziału Ukrainy miedzy Rzeczpospolitą a Rosję, a tym samym zaczątkiem budowy potęgi nowożytnego państwa rosyjskiego. Dla Ukraińców powstanie to stanowi ważny etap na drodze powstawania ich narodu. 1717 r. - Sejm Niemy- ugoda szlachty Rzeczpospolitej z Augustem II zawarta za pośrednictwem cara Rosji Piotra I: występując podczas III Wojny Północnej jako mediator miedzy skłóconymi szlachtą i królem Rzeczypospolitej, car Rosji Piotr I rozpoczął okres ingerencji Rosji w wewnętrzne sprawy Rzeczypospolitej, który zakończy się upadkiem państwa polsko - litewskiego. 1773 r. - Powołanie Komisji Edukacji Narodowej: to pierwsze w Polsce ministerstwo oświaty dokonało reorganizacji i reformy oświaty w Rzeczypospolitej według wzorów Oświecenia, co zaowocowało wychowaniem pod koniec XVIII wieku warstwy światłych obywateli - przyszłych powstańców kościuszkowskich i listopadowych. 3 maja 1791 r. - Uchwalenie konstytucji Rzeczypospolitej: pierwsza w Europie a druga na świecie ustawa zasadnicza wprowadzała w Polsce nowoczesny ustrój monarchii konstytucyjnej, znosiła uzależnienie posiadania praw obywatelskich od urodzenia, likwidowała też największe wady ustrojowe Rzeczypospolitej- liberum veto, wolną elekcję króla, monopol szlachty na posiadanie ziemi i pełnienie urzędów. 1795 r. - III rozbiór Rzeczypospolitej: likwidacja Rzeczypospolitej przez trzy ościenne mocarstwa, w momencie, gdy państwo polsko-litewskie zaczynało podnosić się z kryzysu ustrojowego, zaowocowała odnawianym w każdym pokoleniu dążeniem Polaków do niepodległości, a w efekcie- niestabilnością polityczną w Europie Środkowej. 1807 r. - Pokój francusko- rosyjski w Tylży, powstanie Księstwa Warszawskiego: krótkotrwałe istnienie Księstwa Warszawskiego, państewka satelickiego wobec napoleońskiej Francji, poskutkowało jednak powrotem znacznej części elit polskich, już pogodzonych z rządami państw zaborczych, do idei suwerennego państwa polskiego. Ponadto w Księstwie Bonaparte wprowadził przepisy Kodeksu Cywilnego (jak chociażby śluby cywilne czy rozwody, zniesienie poddaństwa chłopów albo niekaralność homoseksualizmu), co unowocześniło kraj lub stało się chociaż celem dążeń przyszłych działań ustawodawczych. 1814-1815 r. - Kongres wiedeński: zjazd monarchów Europy w Wiedniu odcisnął swe piętno na losach Polaków- zmienił granice rozbiorów tak bardzo, że głównym przeciwnikiem polskich dążeń niepodległościowych na następne sto lat stała się Rosja jednocześnie tworząc Święte Przymierze, uniemożliwił skuteczną walkę o niepodległość Polski. 1823 r. - Uwłaszczenie chłopów w Wielkim Księstwie Poznańskim: dokonane na wzór pruski uwłaszczenie bogatszych chłopów za wykupem wykształciło w Wielkopolsce warstwę samodzielnych gospodarzy, najmujących do pracy na swych powiększonych gospodarstwach bezrolnych parobków (kapitalizacja wsi), zlikwidowało konflikty szlachty z chłopami, (co w XIX wieku umożliwiło wykształcenie się tu solidaryzmu narodowego) i zmusiło chłopów bezrolnych do emigracji do miast- ponieważ zaś Wielkopolska była dla Prus zapleczem rolniczym, emigrowali oni głównie, za pracą, do kopalni i hut Górnego Śląska, skutecznie go repolonizując. Efekty tego uwłaszczenia uczyniły Wielkopolskę obszarem o najnowocześniejszym rolnictwie wśród wszystkich zaborów. 1830-1831 r. - Powstanie listopadowe: najistotniejszym dla późniejszych losów Polaków skutkiem tego powstania były prawdopodobnie, niesłuszne zresztą, represje, jakie ze strony władz rosyjskich dotknęły kościół katolicki- raczej posłuszny wobec władzy carów kościół zaczął się teraz coraz mocniej identyfikować z polską myślą niepodległościową, co z kolei zwiąże nierozerwalnie polskość z katolicyzmem w II połowie XIX wieku. 1846 r. - Rabacja Galicyjska: ten, podsycany zresztą przez władze austriackie, bunt chłopów przeciw panom w Galicji stał się dla polskiej myśli politycznej impulsem do poważniejszego traktowania siły wielkich mas chłopskich w dążeniach niepodległościowych, ale wykształcił też wśród części szlachty postawę lojalistyczną wobec zaborców, traktowanych jako najpewniejsi obrońcy przed wściekłością chłopów. 1863- 1864 r. - Powstanie Styczniowe: wyrosło z romantyzmu i zaowocowało jeszcze większym romantyzmem polskich elit, stając się jakby założycielskim mitem dostarczającym wzorców wychowania dla przyszłych pokoleń. Silnie też ugruntowało etos Matki - Polki, kobiety będącej strażniczką domowego ogniska (ze wszystkimi ograniczeniami związanymi z tą rolą), gdy mężczyźni walczą o "cele wyższe". 1867 r. - Początek autonomii Galicji: szerokie swobody kulturalne i narodowe, jakie uzyskali Polacy pod władzą monarchii austro- węgierskiej skoncentrowały narodowe życie polskie w Krakowie- stał się on nie tylko Mekką polskich artystów, ale też kuźnią przyszłych kadr Legionów Polskich walczących o niepodległą ojczyznę. Z drugiej strony hegemonia Polaków i polskości w Galicji stała się naturalną barierą w rozwoju ukraińskiej świadomości narodowej, powodując nowoczesny, oparty na obustronnych nacjonalizmach, konflikt polsko- ukraiński. 1914 r. - Powstanie Legionów Polskich w służbie Austro-Węgier: utworzenie tej formacji, nad którą faktyczne dowództwo szybko przejął Józef Piłsudski, stało się zaczątkiem skutecznej walki o niepodległość Polski. Z drugiej strony legioniści, wyśmiewani przez współczesnych jako utopijni romantycy, zapatrzeni w "Dziadka", jak nazywali swego wodza, oddający daninę krwi dla ojczyzny na frontach I Wojny Światowej, po odzyskaniu niepodległości pozostaną najbardziej niezaspokojoną w swych roszczeniach warstwą społeczną, która z ochotą poprze zamach stanu w 1926 roku. styczeń 1918 r. - Orędzie prezydenta USA Wilsona do Kongresu- w 13 punkcie przewiduje utworzenie państwa polskiego: w wyniku I Wojny Światowej Stany Zjednoczone, walnie przyczyniając się do zwycięstwa Ententy, wyrosły do pozycji pierwszorzędnego mocarstwa światowego. Głos ich prezydenta był więc w istocie wolą zwycięskich mocarstw. A bez tego poparcia nie było szans na utworzenie niepodległej Polski. 11 listopada 1918 Rada Regencyjna przekazuje dowództwo nad wojskiem Piłsudskiemu: choć wojsko to służyło dotąd Rzeszy Niemieckiej, a Rada Regencyjna była rodzajem marionetkowego ciała ustawodawczego na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką, fakt przekazania dowództwa nad tymi oddziałami Piłsudskiemu uczynił zeń legalnego nieformalnego przywódcę odradzającego się państwa polskiego, co w połączeniu z jego autorytetem, a także wskutek kompromisu jaki osiągnął w stosunkach z reprezentującym Polskę wśród mocarstw Ententy Romanem Dmowskim, stało się podwaliną niepodległości Polski. 1918 r. - Kobiety uzyskują w odrodzonej Polsce prawa wyborcze: Polska nie była pierwszym krajem, który nadał kobietom prawa wyborcze. Fakt, że uczyniono to u progu niepodległości stanowi zarówno docenienie roli, jaką kobiety odgrywały w "męskiej" kulturze romantycznej jak i dowód siły dążeń emancypacyjnych polskich kobiet. sierpień 1920 r. - "Cud nad Wisłą": powstrzymując marsz Armii Czerwonej ku niestabilnym politycznie Niemcom, Józef Piłsudski nie tylko uratował byt niepodległego państwa polskiego, ale też zapobiegł zagarnięciu kontynentalnej Europy pod wpływy bolszewickiego komunizmu. 11-14 maja 1926 r. - Zamach majowy Józefa Piłsudskiego i jego zwolenników: zaprowadzając na następne 13 lat autorytarny porządek w Polsce, piłsudczycy nie uporali się z żadną z bolączek trapiących państwo, za to na całe pokolenia dodatkowo podkopali zaufanie Polaków do demokracji. Nieświadomie dali też świetny argument w ręce powojennej komunistycznej propagandzie, dla której "czarna noc sanacji" stanowiła świetny kontrast wobec "zdobyczy demokracji ludowej". Jednocześnie jednak prawdopodobnie zamach ten uratował państwo polskie od jeszcze czarniejszej perspektywy totalitarnych rządów Narodowej Demokracji. 1 IX 1939 r. - Agresja hitlerowskich Niemiec na Polskę: wydarzenie to stanowi początek II Wojny Światowej, najbardziej znaczącej spośród wojen ludzkości. Dla Polski jest nie tylko powrotem do stanu podległości, także powojennej, obcym systemom totalitarnym. Trauma i demoralizacja związane z okupacją hitlerowską skutkują do dziś zarówno roszczeniowym stosunkiem Polaków do niemieckiej wizji historii jak i silnie zakorzenionym wśród Polaków mitem "najbardziej pokrzywdzonego narodu", który nie tylko ugruntowuje martyrologiczny wizerunek dziejów kraju, ale też nie pozwala na obiektywną ocenę udziału naszych rodaków w zagładzie Żydów. I 1942 r. - Hitlerowska konferencja w Wansee w sprawie "ostatecznego rozwiązania"- podjęcie decyzji o zagładzie Żydów pozostających na ziemiach okupowanych przez Niemcy: choć podjęta poza Polską i nie przez Polaków, decyzja ta dramatycznie wpłynęła na losy Polski. To na jej obszarze dokonała się zagłada większości europejskich Żydów, to Polska straciła w ten sposób ponad 3 miliony swych obywateli, a wraz z nimi zarówno kulturę żydowską jako składnik kultury wieloetnicznej II Rzeczypospolitej, jak i dalszy wkład spolonizowanych Żydów do kultury polskiej. Wreszcie holocaust dokonany w obecności Polaków, czasami przy ich współudziale, silnie utwierdził wśród nich postawy antysemickie. IV 1943 r. - ZSRR zrywa stosunki dyplomatyczne z polskim rządem londyńskim: wykorzystując jako pretekst sprawę zbrodni katyńskiej, Józef Stalin uczynił tak pierwszy krok na drodze do całkowitego podporządkowania Polski systemowi radzieckiemu w powojennej Europie. VIII-X 1944 r. - Powstanie Warszawskie: skutkiem tego wielkiego zrywu polskiej młodzieży przeciw najnowocześniejszej wtedy armii świata były: kompletne zniszczenie stolicy, masakra przyszłych polskich elit kulturalnych i politycznych, trauma po klęsce powstania ułatwiająca działanie komunistycznej propagandzie. Skutek pozytywny nie dotyczy bezpośrednio dziejów Polski- Stalin, wstrzymując na pół roku pochód Armii Czerwonej na zachód, by przeczekać powstanie, odebrał sobie szansę na zdobycie całych Niemiec, a tym samym na rozszerzenie porządku komunistycznego do samego serca Europy. Polska patriotyczna młodzież, ginąc w powstaniu, osłabiła narodowy opór przeciw bolszewizacji społeczeństwa polskiego. Luty 1945 r. - Konferencja mocarstw w Jałcie: podczas spotkania Wielkiej Trójki ostatecznie zdecydowano o przesunięciach powojennych polskich granic i o przynależności przyszłego państwa polskiego do bloku krajów- satelitów Związku Radzieckiego. Październik 1956 r. - "Polski październik", Władysław Gomułka I sekretarzem PZPR: popaździernikowa "odwilż" w systemie władzy komunistycznej okazała się iluzoryczna i krótkotrwała. Istotnym jednak skutkiem "polskiego października" było odtąd coraz silniejsze legitymowanie swej władzy w Polsce przez partię komunistyczną za pomocą odwoływania się do idei i symboli narodowych, podkreślania "swojskości" władzy komunistycznej w opozycji np. do oskarżanych o uleganie "obcej manipulacji" opozycji czy "sterowanemu z zewnątrz" kościołowi katolickiemu. To odwoływanie się do polskiego nacjonalizmu skutkowało zarówno utrzymywaniem ciągłej obawy przed Niemcami, trwaniem antysemityzmu w państwie prawie pozbawionym Żydów, ale też, zwłaszcza w epoce gierkowskiej, coraz łagodniejszym stosunkiem do wystąpień przeciw władzy, bo przecież "Polak do Polaka nie strzela" 8-9 marca 1968 r .- "Wypadki marcowe": rozpętana przez jedną z frakcji w PZPR antysemicka awantura polityczna wywołała istotny skutek dla późniejszych losów PRL- z partii tej odeszli młodzi ideowi komuniści, odtrąceni albo za swe żydowskie pochodzenie albo rozgoryczeni nieznaną dotąd, szowinistyczną twarzą polskiego komunizmu. Oni właśnie staną się w przyszłości, po nawiązaniu kontaktów z inteligencją katolicką, pierwszą legalną opozycją w komunistycznym państwie. Wrzesień 1976 r. - Powstanie Komitetu Obrony Robotników: powstanie tej legalnej, kilkunastoosobowej organizacji inteligenckiej odegrało ogromną rolę w podważaniu prawa do rządów partii komunistycznej. W "robotniczym" rzekomo państwie okazywało się, że robotników trzeba bronić przed "ludową" władzą, że tej obrony podejmują się inteligenci, czyli warstwa dla tejże władzy co najmniej podejrzana i dotąd skutecznie izolowana od szerokich mas społeczeństwa. Ponadto, korzystając z postanowień KBWE i posiadając kontakty z zachodnimi mediami, opozycja ta mogła nagłaśniać wydarzenia polskie na Zachodzie, co gwarantowało jej pewną ochronę przed potrzebującymi gospodarczej pomocy Zachodu władzami komunistycznymi. Czerwiec 1979 r. - Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski: wybór a potem przybycie do Polski papieża- Polaka odegrały znaczącą rolę w procesie budzenia antykomunistycznej świadomości w polskim społeczeństwie. Organizacja pielgrzymki w dużym stopniu zależała od samoorganizacji ludności parafii i diecezji, a mimo starań komunistycznych mediów miliony ludzi spotykając się publicznie na plenerowych mszach zyskały świadomość swej siły i poczucie godności. 31 sierpnia 1980 r. - Porozumienie sierpniowe w Gdańsku: podpisanie tego aktu było przede wszystkim pierwszym, bezkrwawym zwycięstwem zbuntowanych robotników, wspieranych przez inteligencję z KOR, nad władzą komunistyczną. Stwarzało możliwość utworzenia niezależnych od władz związków zawodowych, ograniczenia cenzury, nakładało na władze zobowiązanie ponownego zatrudnienia zwolnionych po wydarzeniach z roku 1970 i 1976, wreszcie umożliwiało publiczną debatę nad założeniami wprowadzanej reformy gospodarczej. Legło u podstaw postania masowego ruchu społeczno-politycznego, jakim stał się NSZZ Solidarność. Luty-kwiecień 1989 Rozmowy Okrągłego Stołu: te negocjacje PZPR z opozycją antykomunistyczną zaowocowały postanowieniami o tzw. kontraktowych wyborach do sejmu i senatu, utworzeniu urzędu prezydenta PRL z przeznaczeniem go dla gen. W. Jaruzelskiego, dostępie opozycji do mediów i zezwoleniu na ponowną legalizację Solidarności, zdelegalizowanej podczas stanu wojennego. Stały się początkiem końca systemu władzy komunistycznej w Polsce. 1990 r. - Początek realizacji planu Balcerowicza: transformacja gospodarki planowanej w wolnorynkową, dokonana w latach 1990-1993, spowodowała obniżenie inflacji, redukcję polskich długów zagranicznych, zniwelowała technologiczne zacofanie gospodarki polskiej i pozwoliła stworzyć 600 000 prywatnych przedsiębiorstw. Jednocześnie jednak jej realizacja przyczyniła się też do znacznego spadku stopy życiowej licznych grup ludności, zwłaszcza pracowników niedochodowych przedsiębiorstw państwowych oraz pracowników PGR-ów, tworząc obszary nędzy i strukturalnego bezrobocia, które w wielu miejscach trwa aż do dzisiaj. Zbyt słabej ochronie poddano też rynek wewnętrzny i dopuszczono do wieloletniej zapaści całych branż przemysłu wskutek braku jakiejkolwiek państwowej polityki wpływania na jego strukturę. 1993 r. - Ostateczne wycofanie wojsk radzieckich z Polski: wydarzenie to przypieczętowało uzyskanie przez Polskę pełnej suwerenności politycznej 1999 r. - Polska członkiem NATO: przystąpienie do Sojuszu Północnoatlantyckiego zapewniło Polsce gwarancje bezpieczeństwa międzynarodowego w Europie i uczyniło ją jednym z aktywnych uczestników pokojowych lub militarnych akcji tej organizacji polityczno- wojskowej. 2004 r. - Polska wchodzi do Unii Europejskiej: wydarzenie to nie tylko potwierdziło przynależność postkomunistycznej Polski do europejskiego kręgu kulturowego, ale też, w dobie globalizacji, wprowadziło Polskę do jednej z najważniejszych organizacji międzynarodowych. Dało Polsce unijne dotacje i możliwości skutecznego przyciągania inwestorów zagranicznych, otworzyło przed Polakami unijne rynki pracy i szanse na tańsze studia za granicą, narzuciło polskiemu przemysłowi i rolnictwu wysokie standardy jakości i ochrony środowiska naturalnego. Wreszcie- otwiera Polaków na kontakty międzynarodowe Nr kolejny Dział Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe 1 Starożytny Wschód Uczeń powinien wiedzieć, umieć, znać, potrafić: czym zajmuje się historia, na jakie epoki historycy dzielą przeszłość, , kto wynalazł alfabet, jak wyglądało życie człowieka pierwotnego, gdzie narodziły się pierwsze cywilizacje (wskazać na mapie), co to były piramidy, co to jest Biblia, kim był Mojżesz. Uczeń powinien wiedzieć, umieć, znać, potrafić: kim byli Sumerowie, co stworzył Hammurabi, jak nazywały się rzeki, nad którymi powstały najstarsze cywilizacje, jakim pismem posługiwali się Egipcjanie, a jakim mieszkańcy Mezopotamii 2 Starożytna Grecja Gdzie powstała cywilizacja grecka, jakie miasta – państwa dominowały w Grecji, na czym polegała demokracja ateńska, z kim i w jaki sposób Grecy walczyli o zachowanie niepodległości, Wymienić najważniejsze osiągnięcia Greków, kim był Aleksander Wielki 3 Starożytny Rzym Gdzie i kiedy został założony Rzym, kim był Juliusz Cezar, wyjaśnić genezę chrześcijaństwa, pojęcia: republika, cesarz, datę upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego Wymienić najważniejsze osiągnięcia Rzymian, wskazać na mapie największy zasięg imperium rzymskiego 4 Świt państw europejskich i Polski Kim był Mahomet, Karol Wielki, św. Wojciech, Otton III, największe plemiona polskie i ich położenie, datę chrztu Polski i jego znaczenie, kiedy i dlaczego Bolesław Krzywousty podzielił Polskę na dzielnicę, Znać imiona władców z dynastii piastowskiej, ustalenia zjazdu w Gnieźnie, zasady wiary muzułmańskiej 5 Od Piastów do Jagiellonów Nazwy średniowiecznych stylów architektonicznych, nazwy dynastii rządzących Polską w średniowieczu, imiona najważniejszych władców Najważniejsze cechy stylu gotyckiego i romańskiego, krótko scharakteryzować przyczyny i przebieg konfliktu z Zakonem 6 Odkrycia geograficzna Datę odkrycia i imię odkrywcy Ameryki, skutki odkryć geograficznych Nazwy cywilizacji Ameryki i najważniejsze przyczyny odkryć geograficznych look! odpowiedział(a) o 17:05 966 r. - Chrzest państwa Mieszka I: przyjęcie chrztu przez księcia Mieszka I i jego dwór oznaczało otwarcie jego państwa na wpływ cywilizacji łacińskiej Europy, przejęcie jej dorobku kulturowego a także wejście państwa Mieszka I na arenę międzynarodową jako bytu uznawanego przez starsze państwa chrześcijańskie. 1025 r. - Koronacja królewska Bolesława Chrobrego: ta pierwsza w historii Polski koronacja królewska stworzyła tradycję suwerennego, niezależnego od Cesarstwa państwa polskiego, do której będą się potem odwoływać inni władcy polscy dążący do suwerenności. Uważasz, że znasz lepszą odpowiedź? lub Http:// Kazimierza Wielkiego1335 rok – w Wyszehradzie zostaje zawarta ugoda pomiędzy nowym władcą Polski i władcą Czech. Według jej postanowień Jan Luksemburski w zamian za otrzymane odszkodowanie w wysokości 20 tysięcy kop groszy praskich miał zrzec się prawa do tronu rok – w Kaliszu Kazimierz Wielki podpisuje tzw. pokój wieczysty z Krzyżakami. Ustalono wówczas, że Krzyżacy w dalszym ciągu będą sprawowali władzę nad Pomorzem Gdańskim, natomiast Kujawy i ziemia dobrzyńska wrócą ponownie do 1340-1366 – rozgrywają się walki o Ruś Halicką pomiędzy Polakami, Litwinami, Węgrami oraz czasów panowania Kazimierza Wielkiego znacznie wzmocniła się administracja i gospodarka państwa. Przysłużyła się do tego rozbudowa systemu obrony państwa. Budowano wówczas miasta otoczone murami obronnymi i ceglane zamki warowne oraz wsie. Przykładem jest Zamek w Chęcinach, z którego wojska polskie wyruszyły na wojnę z Krzyżakami;- Kazimierz Wielki sprowadzał do Polski nowych osadników niemieckich, śląskich i zachodnioeuropejskich;- Żydom zapewnił on swobodę wyznania oraz nietykalność osobistą, po to by chcieli się osiedlać na terenach państwa polskiego;- ujednolicił prawo w państwie oraz wyeliminował lokalne prawa zwyczajowe poprzez wprowadzenie dwóch kodeksów prawnych dla Małopolski i Wielkopolski;- dbał również o rozwój handlu, wprowadzając przywilej składu i przymusu składu – był to przywilej dotyczący kupców, na którego mocy narzucano im obowiązek sprzedaży towarów na rynku miasta, gdzie on obowiązywał. Kupcy musieli również odwiedzać te miasta według prawa przymusu Gniazda – to ruiny zamków warownych zbudowanych w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej za czasów panowania Kazimierza – podatek, jaki płacono od dóbr ziemskich. Był jednym ze źródeł dochodów skarbu państwa, który czerpał zyski również z majątków królewskich, kopalń soli znajdujących się w Bochni i w Wieliczce, a także poprzez wprowadzenie nowej polskiej monety – rok – zostaje ufundowany przez Kazimierza Wielkiego pierwszy uniwersytet powstały na terytorium Polski, zwany Akademią rok – śmierć króla Kazimierza Wielkiego (zasługi: Polska stała się krajem wielowyznaniowym, rozkwit gospodarki, kultury oraz oświaty, dobry władca, polityka pokojowa).Uczta u Wierzynka – przyjęcie u Wierzynka w Krakowie, spotkanie europejskich monarchów (wrzesień 1364) zwołane z inicjatywy Kazimierza III Wielkiego, opisane przez Jana Długosza, uwiecznione na obrazie przez Jana Matejkę. Odpowiedź: Kazimierz założył uniwersytety, ponieważ po przeprowadzonych w państwie reformach potrzebował urzędników, którzy mogliby onym państwem zarządzać, gospodarować i po to aby nasz naród Polski za jego czasów był kształcony tak abyśmy mogli godnie rządzić krajem. Kazimierz założył uniwersytety, ponieważ po przeprowadzonych w państwie reformach potrzebował urzędników, którzy mogliby onym państwem zarządzać, gospodarować i po to aby nasz naród Polski za jego czasów był kształcony tak abyśmy mogli godnie rządzić krajem. niceeep He Contents1 Dlaczego Kazimierz Wielki był wielki?2 Kto i kiedy założył pierwszy uniwersytet na ziemiach polskich?3 Co zrobił dla kraju Kazimierz Wielki?4 Z czego zrzekł się Kazimierz Wielki na rzecz Jana Luksemburskiego?5 Czy Kazimierz Wielki słusznie jest nazywany Wielkim?6 Dlaczego Kazimierz Wielki był dobrym królem?7 Kto i gdzie założył Akademię Krakowską?8 Kto i dlaczego założył Akademię Krakowską?9 Jak Kazimierz Wielki rządził swoim krajem?10 Jak rządził Kazimierz Wielki?11 Jakie były najważniejsze dokonania Kazimierza Wielkiego?12 W jaki sposób rozwiązał problem pretensji do tronu polskiego Jana Luksemburskiego?13 Czego nie udało się zrealizować Kazimierzowi Wielkiemu?14 Jaką dzielnicę udało się Kazimierzowi podporządkować prawie w całości?15 Kiedy dokonał Kazimierza Wielkiego? 16 Kiedy Kazimierz Wielki zastawił Polskę murowaną? 17 Kiedy Kazimierz Wielki zbudował Polskę? Dlaczego Kazimierz Wielki był wielki? Zmienił nazwę państwa z Królestwa Polskiego na Polskę, ponieważ państwo było własnością całego ludu. Podczas jego panowania Polska była mocarstwem i była szanowana w Europie, dlatego możemy go nazwać „Wielkim”. Kto i kiedy założył pierwszy uniwersytet na ziemiach polskich? Uniwersytet Krakowski jest najstarszą uczelnią w Polsce i jedną z najstarszych w tym regionie Europy. Ufundowany został 12 maja 1364 roku przez króla polskiego Kazimierza Wielkiego. Studium generale – tak wówczas nazywano Uniwersytet — składało się z trzech wydziałów: sztuk wyzwolonych, medycyny i prawa. Co zrobił dla kraju Kazimierz Wielki? Kazimierz przyłączył do Polski Ruś Halicką, podporządkował sobie Mazowsze, odzyskał część terytoriów na północ od Wielkopolski. Usprawnił system podatkowy, skodyfikował prawo, utrwalił zasady działania sądownictwa, dokonał lokacji wielu wsi i miast, wzniósł szereg zamków obronnych, założył Akademią Krakowską. Z czego zrzekł się Kazimierz Wielki na rzecz Jana Luksemburskiego? W listopadzie 1335 roku w Wyszehradzie Kazimierz zrzekł się na rzecz Jana Luksemburskiego księstw śląskich, z wyjątkiem księstwa świdnicko-jaworskiego i praw do księstwa płockiego, w zamian król czeski za 20 tysięcy kóp groszy zrezygnował z praw do korony polskiej. Czy Kazimierz Wielki słusznie jest nazywany Wielkim? Kazimierz Wielki wybudował bądź odnowił około 50 zamków, tworząc system obronny państwa. Stworzył warunki do powstawania nowych miast i wsi. Miasta kazał otaczać murami obronnymi, przez co też wzmocnił system obronny miast. Bardzo dużą zasługą było też założenie przez króla Akademii Krakowskiej w 1364 roku w Krakowie. Dlaczego Kazimierz Wielki był dobrym królem? Był władcą, który powiększył terytorium Polski, wzmocnił wewnętrznie swoje królestwo i zapewnił mu szacunek na arenie międzynarodowej. Był przy tym człowiekiem z krwi i kości – pełnym słabostek i ludzkich odruchów. Kto i gdzie założył Akademię Krakowską? Uniwersytet (studium generale) został założony w 1364 roku w Kazimierzu z fundacji Kazimierza III Wielkiego, i składał się początkowo z trzech wydziałów: sztuk wyzwolonych, medycyny i prawa. Był to drugi, po powstałym w 1348 roku Uniwersytecie w Pradze, uniwersytet założony w środkowej Europie. Kto i dlaczego założył Akademię Krakowską? Historia Uniwersytetu rozpoczyna się wraz z datą 12 maja 1364 r., kiedy to król Kazimierz Wielki założył Akademią Krakowską i powołał Studium Generale, które z początku obejmowało trzy fakultety: prawo, medycynę i filozofię. Jak Kazimierz Wielki rządził swoim krajem? GOSPODARKA – Wprowadził jedną monetę – srebrne grosze. Ustalił podatki. Król miał pieniądze na rozbudowę państwa. ADMINISTRACJA PAŃSTWOWA – Zakładał nowe wsie i miasta. Jak rządził Kazimierz Wielki? Państwo było wyniszczone długotrwałymi wojnami, co nie sprzyjało rozwojowi gospodarczemu. Jednak król okazał się dobrym gospodarzem. Za jego długiego panowania (panował w latach 1333–1370) Polska stała silnym się państwem z dobrze rozwiniętą gospodarką. Był ostatnim władcą z dynastii piastowskiej na polskim tronie. Jakie były najważniejsze dokonania Kazimierza Wielkiego? zajął Lwów i rozpoczął podbój Rusi Halickiej, – dążył do unowoczesnienia państwa, był zwolennikiem różnych reform, – zakładał nowe miasta, kupcom nadawał przywileje, – zreformował system monetarny, a także ujednolicił prawo. W jaki sposób rozwiązał problem pretensji do tronu polskiego Jana Luksemburskiego? Zobowiązywał się także do wypłaty 4 tys. kóp Henrykowi z Lipy, a pozostałe 6 tys. miał dostarczyć do najbliższej Wielkanocy do Raciborza lub Opawy. W zamian, Jan Luksemburski wraz z synami, zrzekali się wszelkich pretensji do polskiego tronu. Czego nie udało się zrealizować Kazimierzowi Wielkiemu? Polska w 1333 r. nie była w stanie prowadzić wojny z Zakonem, Kazimierz chciał rozwiązać konflikt na drodze dyplomatycznej. W taki sam sposób pragnął znormalizować stosunki polsko-czeskie. Problemom tym był poświęcony zjazd w Wyszehradzie, w 1335 r., na którym król polski spotkał się z królami Czech i Węgier. Jaką dzielnicę udało się Kazimierzowi podporządkować prawie w całości? Podczas toczących się w latach 1349–1352 ciągłych walk króla z Litwinami, Tatarami i bojarami ruskimi, ostatecznie przy węgierskiej pomocy, udało się Kazimierzowi opanować duże obszary Rusi halicko-włodzimierskiej. Kiedy dokonał Kazimierza Wielkiego? Dokonania Kazimierza Wielkiego Dokonania Kazimierza Wielkiego: – zbudował pierwszy uniwersytet (w Krakowie) – 1364 r. – umocnił i powiększył terytorium państwa polskiego – „Zastał Polskę drewnianą, a zastawił murowaną” – zbudował wiele miast, zamków, murów warownych – wprowadził jednolitą walutę – wprowadził sądy i jednolite prawo Polityka zewnętrzna i wewnętrzna Kiedy Kazimierz Wielki zastawił Polskę murowaną? Dokonania Kazimierza Wielkiego: – zbudował pierwszy uniwersytet (w Krakowie) – 1364 r. – umocnił i powiększył terytorium państwa polskiego – „Zastał Polskę drewnianą, a zastawił murowaną” Kiedy Kazimierz Wielki zbudował Polskę? Dokonania Kazimierza Wielkiego: – zbudował pierwszy uniwersytet (w Krakowie) – 1364 r. – umocnił i powiększył terytorium państwa polskiego. – „Zastał Polskę drewnianą, a zastawił murowaną”. – zbudował wiele miast, zamków, murów warownych.

wojny kazimierza wielkiego o ruś halicką z litwinami i tatarami